10 Ocak 2011 Pazartesi

Emzirme - Beslenme

Az once yavruyu emzirdim, misler gibi uyudu gogsumde. Yatagina koyarken uyandi yine ama olsun, yok boyle bir huzur. Oglumuz 8.5 aylik oldu. Gozumun onunde, gogsumun ustunde buyuyor. Her sey inanilmaz, her sey mucizevi geliyor.


Bu 8.5 ay boyunca emzirme hep gundemimizde oldu. Dogdugu gunden beri sutum olmasina ragmen "sutun yetiyor mudur acep", "bebek doyuyor mudur?", "kesin actir, baska bir seyler de yedirsen...", "agliyor ama bir seyler yese gorursun nasil susacak...", "4 aylikken basla kati gidaya...", "koca bebek, hala emiyor mu?" seklinde evrildi emzirmemle ilgili sorular/yorumlar. Benim vardigim sonuc biraz kati gelebilir, belki yeni anne olmanin kibiridir bilmiyorum. Bence annenin bebek uzerindeki en buyuk hakimiyeti emzirmeden kaynaklaniyor. Cevredeki insanlar -ki kesinlikle kotu niyet tasimadan- o hakimiyeti kirmaya calisiyorlar. Yoksa onlar da biliyor lohusayi uzmemek , anne ile ugrasmamak gerektigini. Fakat cogu kadin analiklarini tekrar/ilk kez tadar gibi olmak icin baskasinin analigina hakimiyet kurmaya calisiyor. Erkeklerin cogundan "doyuyor mu" sorusu geliyor, bence minicik meme ucundan ne kadar sut cikabilecegini bilemediklerinden :).

Sonucta bazen bunalsam da ustesinden gelmeyi becerebildim diyebilirim. Ilgar 8.5 aylik. Kati gidaya 5.5 aylikken sadece tatlari tanimasi icin basladik. Hala gunde sadece iki kez kati gida yiyor. Oglenleri meyve/tahil/yumurta sarisi/peynir kombinasyonlari, aksamlari ise sebze/et (sigir, tavuk, hindi, balik)/yogurt veya bizim tabagimizda ne varsa toplamda 100-200 gramlik ogunler halinde yiyor. Ilk baslarda her yemegini kendim hazirliyordum, onca emegi geri cevirme ihtimali cok yuksek oluyordu. Artik hic olmadi bizim yemeklerimizden yiyor diye rahatim. Ayni zamanda organik meyve/sebze/et karisimlarindan yapilmis mama da veriyorum. Eger verdigim hic bir seyi yemezse yine icim rahat, zaten her halukarda emziriyorum. Bu arada yavruya en basindan beri anne sutunun saglayamadigi D vitamini takviyesi yapiyoruz.

Nasil emzirilir?

Hazir aklima gelmisken yazmak istedim. Dogum yaptiktan sonra bir hemsire gelip bana emzirme konusunda bir danisman ister miyim diye sormustu. Bense gayet iddiali, emzirmek dunyanin en dogal seyi, neden bir danismana ihtiyacim olsun ki diye dusunerek istememistim. Sonra cok yanildigimi anladim. Yeni anne cocugunu nasil tutacagini bilemiyor. Yeni dogan bebek de nasil emecegini bilemiyor. Benim dogum sonrasi asiri siskinlikten meme ucum yok gibiydi, yavru memeyi kavrayamiyordu. Ah nasil bir caba! Yazik ama! Daha sonra, sanirim Ilgar 3 gunluktu, ilk pediatrist ziyaretimizde doktor bana bebegi nasil tutacagimi ve emzirecegimi gostermisti. Ne buyuk kolaylik! Ama verdigi tiyolar bazen ise yaramiyordu. Kendime cikardigim dersler sunlar:
  • Ingilizce bilmek sart degil, su videoyu izleyin. Bebegin burnu ile annenin meme ucu arasindaki aciya dikkat edin. Aynen gosterildigi gibi olmali. Bebek meme ucunu iyice agzinin icine alabilmeli. Diger turlu meme ucu aciyor, yara oluyor. Bu normal degil.
  • Bebek sutun gelisine mudahale edebiliyor. Bir donem bizim yavrunun canimi cok yaktigindan dert yaniyordum. Sebebini sonradan ogrendim. Eger sut fazla geliyor, bebek sute yetisemiyorsa memeyi cekistirip duruyor yavru. Ama karni da ac oldugundan tekrar emmek istiyor. Meme cok doluysa (hissediliyor bu malum) ve boyle bir sorun varsa iyice yatay pozisyon alip sirt ustu yatin ve bebegi oyle emzirin. Sutun hizli akisini yavaslatiyor annenin pozisyonu. Benzer sekilde sut az ise bebek yine memeyi cekistiriyor :) Bu sefer dik pozisyona gecin ve memeyi sarkitir gibi emzirin (bilmem anlatabildim mi?). Bu taktikler benim cok isime yaradi. Keske daha once bileydim diye cok hayiflanmistim :)
  • Ilk 6 hafta/40 gun bir garip geciyor zaten. 6. hafta sonunda isler yoluna girer gibi oluyor. Fakat esas ferahlik 3. aydan sonra geliyor. Dusununce emzirmek bana ilk 3 ayda hic de oyle kolay gelmemisti -ki pek sut sorunu yasamamistik. Ama 3. aydan sonra her sey degisti. Yavru keyifle sut emer oldu.
  • Disler ciktiktan sonra isler degisiyor. Kucucuk bebege isirmamasi gerektigini anlatmak cok zor. Kizmak sacma. Fakat nasil bir can yanmasidir o! Ilk bastan beri sag taraftan sut emmedi yavru, onceleri esit miktarda sut pompalayabiliyorken zaman icinde azaldi sag tarafin sutu. Az sutlu sag memeyi emerken daha fazla sut gelmesi icin cekistirdi yavru, yeni cikan dis civi gibi delip cizdi gogsumu. Kanayan uzunca bir cizgim olunca biraktim sag taraftan emzirmeyi. Normalde bebekler disleri ciktiktan sonra da sorunsuz emebiliyorlar. Ama karinlari doymussa, oyun istiyorlarsa ya da disleri kasiniyorsa aman dikkat derim :/
  • Son olarak yavru buyudukce aklimda tabulasmis bir fikrin degistiginden bahsetmek istiyorum. Eskiden soyle dusunurdum: Gelisimsel olarak yavrularin disleri ciktiginda artik anne sutune ihtiyaclari kalmamaliydi. Sonra fark ettim ki bazi bebekler 3. bazilari 12. ayda dis cikartiyor :) Ustelik kati gidaya baslayan bebek oyle her gidayi sip diye yemeye baslamiyor. Bu sirada benim yavru buyudukce  bebek istedigi surece emzirmek gerektigine kanaat getirdim. Kendi kendine dogru duzgun gidalari alabilene kadar (gerci bazilari bunu 20 yasinda da beceremiyor). Simdilik hedefim 2 yil, yasayip gorecegiz.

Missred beni sobelemis. Oncelikle Turkiye'de emzirme reformunu kesinlikle destekliyorum. Sorular Turkiye'deki anneler icin sorulmus ama ben ABD'de yasayan bir anne olarak benim sartlarimdan bahsedeyim.

(1) Türkiye'de ilk altı ay sadece anne sütü alan bebeklerin oranı sizce yüzde kaç? (*)
UNICEf der ki "Dünya ortalaması yüzde 39 iken, Türkiye’de yeni doğan bebekler arasında ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenenlerin oranı yalnızca yüzde 1.3’tür."
(2) Siz bebeğinizi ne kadar süre anne sütü ile beslediniz?
Yukarida da anlattigim gibi 8.5 ay itibariyla emzirmekteyim.
(3) Kaç ay doğum izni kullandınız?
Sezaryen sonrasi 8. haftada calismaya basladim.  Universitemin doktora programina ait dogum izni prensibi yoktu.
(4) Yasal süt izninizi kullanabildiniz mi?
Boyle bir izinim olmadi. Sut pompalamak icin bir oda isteyince "seni anliyorum, benim de torunum var" diyerek ilgili  kisi bana kubik bir alan verdi. Fakat deneylerimin yogunlugu nedeniyle sut pompalamaya dahi vakit bulamadigim cok oldu.
(5) Emzirdiğiniz ya da süt iznini kullandığınız için iş yerinde mobbing (tepki, işi bırakmanız için baskı) ile karşılaştınız mı?
Karşılaşmadım cunku sut izni gibi bir prensip yoktu. Sut pompalamak sorun oldu.

(6) Bebeğinizi toplum içinde, dışarıda emzirmeniz gerektiğinde sıkıntı yaşadınız mı?
Bir kez dondurmacida slingin icinde emzirdim oglumu. O kucucuktu, kimselerin gormemesinden dolayi rahattim. Kalan zamanlarda hep arabamizda emzirdim. Asla emzirmemezlik etmedim, gecistirmedim.  Ornegin ustteki fotograf mezuniyet toreninden sonra cekildi :)

(7) Emzirme konusunda desteğe ihtiyacınız oldu mu? Gerek emzirme danışmanlığı, gerekse psikolojik olarak yeterince destek bulabildiniz mi?
Bence destek gerekli. Ben esime dert yandim psikolojik baski hissettigimde, oyle rahatladim. Bir keresinde yavrunun doktoruna yakinirken buldum kendimi. Hic unutamam, henuz daha cok basindayken anneligimin, hic bir sebep yokken pediatristimiz bana "cok iyi gidiyorsun, cok iyi bakiyorsun ona" gibi bir sey soylemisti. Nasil gururlanmis ve cesaret dolmustum anlatamam. Lohusanin boyle sozlere ihtiyaci vardir!

(8) Emzirdiğiniz süre boyunca etraftan "sütün yetmiyor, mama ver, bu çocuk meme emmek için çok büyük” şeklinde baskı gördünüz mü?
Zaten hassas olan yeni anneye boyle seyler soylemeyin desem yaram oldugunu cok mu belli ederim? :/

(9) Emzirme Reformu’nu biliyor musunuz? Sizce Emzirme Reformu neden gerekli?
Yavrularin en hak ettikleri sekilde bakilabilmesi icin gerekli emzirme reformu. Anne ve bebek sagligi icin sart!

(10) Emzirme Reformu'nu web sitesinde desteklediniz mi? Destek olmak için
http://emzirmereformu.com/ adresindeki formu doldurmanız yeterli.
Evet! Destekledim, hep destekliyorum :)

Bu arada belirtmek isterim: Yeni anneyim, yavruya bakinca icim eriyor. Emziriyor diye ...u kalkmis demeyin, mazur gorun :)

6 yorum:

  1. kepini siper edip emzirmene bayıldım.
    çok manidar, çok anlamlı, çok duygusal
    ikisine de yoğun bir emek veriyorsn. birinde kafana kep takıyorlar, ötekinin ödülü ise yok
    kaldı ki ödül sahibi olmak gibi bir beklenti de yok
    çok etkilendim

    YanıtlaSil
  2. Kepli cuppeli emzirme fotosu bir harika :) Hastanede bana da sordular danisman istiyor musun diye evet dedim cunku emzirmeye calistigimda ilk kez bir seyi yanlis yaptigimi farkettim. Danismanin gelip bana yardimci olmasi cok iyi geldi. O yuzden danisman varsa mutlaka danisilmali ogrenme acisindan.
    Sutun yetmiyor lafini hic duymadim sanirim ben kendim kuruntu yaptim bu konuyu daha cok ama esimden doymuyor galiba cumlesini duydum :) Erkeklerin bakis acisi daha farkli galiba :)) Amerika'da emzirme reformunun yapilmasi cok zor cunku cok fazla emziren anne oldugunu sanmiyorum. Kolay bir sey de degil acikcasi. Dedigin gibi ilk uc ay cok zor ama sonra yoluna giriyor. Bak bir de boyle bir bilgi var:
    http://www.thenews.com.pk/NewsDetail.aspx?ID=7995

    YanıtlaSil
  3. Oğullarımızın yaşları daha doğrusu aynı imiş.. Pür dikkat okudum o yüzden yazdıklarını:) (küçük oğlum tabi bahsi geçen:))

    Şu ısırma konusu, ah! büyük oğlumda hiç bilmedim bu duyguyu ama küçüğü berbat.. bir ay! diye çığlık atınca can havliyle,korkuyla ağlamıyor mu? yetmezmiş gibi o eziyet bir de kendimi tutmalıyım yani..

    sevgiler.

    YanıtlaSil
  4. Hulya: Kep nedir ki? Esas odul yavrunun kendisi :)
    Ycurl: Diyorum ya, en cok erkeklerden geliyor doyuyor mu sorusu :) Pompalanan sutu biberonda goren her erkek arkadasimin saskinligi superdi :)
    Gormustum o haberi. Kizlarda anne sutu eksikligi dert olmuyormus ama oglanlarda fark yaratiyormus. Sanirim ostrojen duzeyindeki farktan kaynaklaniyor.
    Deli anne: Ben kestirememistim sizin ufakligin yasini. Dogum gunu ne zaman? Canim yaninca bagirsam o korkuyor, kizsam yine o korkuyor dedigin gibi :) O zaman birakiyorum meme vermeyi. Bulabildigim tek cozum bu oldu.

    YanıtlaSil
  5. Ben de bayildim kepli fotografina!!! Ve bence de mukemmel bakiyorsun ogluna, bu kadar uyumlu bu kadar mutlu bir bebek olmasini, yemesinin, icmesinin, uykusunun bu kadar duzenli olmasina, ve yapilmasi gerekenlerin aglamadan once zaten yapilmis olmasina bagliyorum ben. Opuyorum ikinizi de! sn

    YanıtlaSil
  6. SN: Cok tesekkur ederim :) Yemesi, icmesi, hele hele uykusu cok duzenli degil ama gerekenlerin o aglamadan yapilmasi konusunda haklisin. Ben de operim. Arada gelsene bize :)

    YanıtlaSil