5 Kasım 2009 Perşembe

H1N1 - domuz gribi asisi

Ortadaki net bilginin bulaniklastirilmasi kafalari karistiriyor elbet. Ben de cok fazla kafa yordugumu soyleyemem asiya, ta ki bu sabah bizim okula asinin geldigini radyodan duyana kadar. Risk grubunda oldugumu biliyordum ama asinin piyasaya cikmasini bekliyordum karar vermek icin.

Eger Turkiye'de olsaydim muhakkak asi olurdum. Eger ortamda ciddi anlamda bir salgin varsa asiyi yaptirmamak cok sacma geliyor. Simdi ise kendim icin karar verme vakti zannediyordum ki gelen asinin burundan yapilan sprey asi oldugunu ve benim bundan kacinmam gerektigini ogrendim. Dunya Saglik Orgutu (WHO)'nu referans almaya devam edecegim. Bugun ogrendigim bilgiler soyle:

30 Ekim itibariyla aktarilan bilgilere gore yapilan testler H1N1 asisinin diger grip asilariyla ayni guvenlikte oldugunu gostermis. Hamile kadinlar risk grubunda, hastahaneye kaldirilanlarin %7-10'u hamileliginin 2. ve 3. 'trimester'inda olanlarmis. Hamilelikte asi olmanin avantajlari enfeksiyonun yaratacagi risklerden daha agir basiyormus. Cocuklarda ise normal cocukluk donemi asilarinin yaratacagi yan etkilerden farkli bir etkisi yokmus. Kaynak sayfa burasi.

Asidan hastaligin kendisini kapma riski yok, cunku oldurulmus viruslerden ya da virus parcalarindan olusan aktif olmayan asilar -ki bunlar kasa yapilan asilar- hastalik yapamiyor. Canli grip asilari -burundan yapilan sprey asi- zayiflatilmis virus iceriyor; virus cogalabilse de hastalik yaratamiyor. Diger taraftan iki asi da grip benzeri yan etkiler yaratabilir.

Gripseniz neler yapmali gibi bir yazi buldum bizim okulun sayfasindan. 1. Eger grip belirtileri tasiyorsan: Dinlen, bol su ic, ates dusurucu (acetaminophen, ibuprofen) al. 2. Su icemiyorsan, 3-5 gundur atesin varsa, bir sure iyi hissedip sonra yine atesin yukseliyorsa doktora git. 3. Eger nefes nefese kaliyorsan, hiriltili nefes aliyorsan, kanli oksuruk oluyorsa, gogus agrisi cekiyorsan, yuruyemiyor/ oturamiyor/ normal is goremiyorsan acilen doktora git. Ana kaynak sayfa.

Okulun asiyla ilgili bilgilerinde soyle bir sey buldum burundan yapilan sprey asi hakkinda:
Eger asagidaki gruplardan birine giriyorsaniz burundan yapilan sprey asiyi (zayiflatilmis canli virus asisi) olmamalisiniz:
  • Hamileyseniz
  • 50'den fazla yasiniz varsa
  • Astim, seker hastaligi, kas ya da sinir bozukluklari, kalp hastaligi, karaciger ve bobrek rahatsizliklari, kansizlik ya da diger kan hastaliklarindan birine sahipseniz,
  • Bagisikligi ciddi duzeyde dusuk kisilerle baglanti halindeyseniz,
  • Uzun sureli aspirin tedavisi goruyorsaniz,
  • Guillain-Barré sendromunuz varsa,
  • Yumurta, gentamycin, gelatin, arginine ve diger grip asilarina allerjik reaksiyon veriyorsaniz.
-----------------
Butun bunlarin uzerine az once Acalya'nin blogunda cok guzel bir sekilde anlatilmis domuz gribine karsi olmasi gereken yaklasim. Acalya Turkce ve Ingilizce cok guzel kaynaklar vermis. Paylasmak istedim: H1N1 (Domuz Gribi) Salgını ve Aşısı Üzerine Acik Radyo Programi, Turk Tabipler Birligi'nin H1N1 ile ilgili sorulara cevaplari, Centers For Disease Control and Prevention ve Eurosurveillance'in ilgili sayfalarina sizler de bakabilirsiniz.

4 yorum:

  1. Cok kiskandim ne guzel hazirlamissin :( Ben bu konuda tembelim kabul etmeliyim :)) Aramizda tam 1 hafta var buyuk olasilikla ayni zamanlarda doguracagiz. Biliyorsun ilk bebekler genelde erken geliyorlar 10 gun filan :)

    YanıtlaSil
  2. Ycurl: Sagol :) Tezi yazmamak icin oyalanma yontemlerinden biri oldu bu blog. Hala ekleyecek oldugum bir suru sey var, yavas yavas artik.

    Benim olasi dogum tarihim 2 Mayis. Cok yakiniz sahiden. Bu arada benim labdaki post-doc kadin da 6 Mayis'ta doguracakmis.
    Ben henuz patrona soylemedim, ogrendiginde bizim labin en uretken senesi diye dalga gececek eminim :) Neyse ki ben Mayis'ta bitirmis olmayi planliyorum. Bu tembellik ve rahatlikla bilmiyorum mumkun mu?

    YanıtlaSil
  3. Neden sprey asi olmamak gerekiyormus? Yani sprey olmasa olmak mi lazimmis? Nedir spreyin olayi?

    YanıtlaSil
  4. "Asidan hastaligin kendisini kapma riski yok, cunku oldurulmus viruslerden ya da virus parcalarindan olusan aktif olmayan asilar -ki bunlar kasa yapilan asilar- hastalik yapamiyor. Canli grip asilari -burundan yapilan sprey asi- zayiflatilmis virus iceriyor; virus cogalabilse de hastalik yaratamiyor. Diger taraftan iki asi da grip benzeri yan etkiler yaratabilir."

    Sanirim hamilelik gibi dusuk bagisiklik durumlarinda zayif da olsa virus cogalmasi riskine girmemek icin.

    YanıtlaSil